Congres RefSVO ‘Moeten we het anders doen?’

Titel
“Moeten we het anders doen?” Over omgaan met toename van gedragsproblematiek
Datum
20 april 2023
Tijd
09.00 – 16.30 uur
Locatie
Congrescentrum De Parel, Talmastraat 9, Hardinxveld – Giessendam
Parkeer-/reissuggesties

• Parkeerterrein De Parel (beperkte beschikbaarheid)
• Parkeergarage onder de Albert Heijn  (Navigatietip: Thorbeckelaan 11, Hardinxveld-Giessendam. Tegenover dit adres de Talmastraat inrijden. De parkeergarage is dan aan je linkerhand. Vanuit de parkeergarage 2 minuten lopen naar De Parel)
• Kerkplein Gereformeerde Gemeente, Buitendams 118, Hardinxveld-Giessendam (6 minuten lopen naar De Parel)
• Het NS-station is ook op loopafstand van De Parel.

 

Toelichting op het thema

Op scholen voor reformatorisch voortgezet (speciaal) onderwijs (vo en vso) merken we dat de gedragsproblematiek onder jongeren toeneemt. Daardoor lopen de specialistische voorzieningen binnen onze scholen vol. Verschillende scholen ervaren hierin knelpunten. Op dit congres gaan we met elkaar na hoe het komt dat (we ervaren dat) de problematiek groeit. Ook willen we oplossingen bedenken. Voorafgaand aan het congres deed RefSVO binnen de scholen een kort onderzoek naar mogelijke oorzaken van de groei. Dit onderzoek krijgt een belangrijke plaats tijdens het congres.

Voor en na het programma is er volop ruimte voor ontmoeting en gesprek.

Programma

• 09:00 uur | Inloop
• 09:30 uur | Opening en welkom door Johan Flier
• 09:45 uur | Presentatie onderzoek door Johan Flier
• 10:00 uur | Reflectie op onderzoek vanuit het thema ‘Maakbaarheid en mentale gezondheid’ door Hanneke Schaap-Jonker
• 10:45 uur | Pauze
• 11:00 uur |  Lessen uit mijn schoolloopbaan om jongeren te motiveren door Ismail Aghzanay
• 11:45 uur |  Werksessies– ronde 1
  • werksessie 1 ‘Omgaan met (ouders van) curlingkids’ door Hanneke Schaap-Jonker
  • werksessie 2 ‘De wereld op z’n kop – omdenken’ door Corrie Sieben, Annemarie Brand en Rachel
  • werksessie 3 ‘It takes a village to raise a child’ door Ismail Aghzanay
  • werksessie 4 ‘Elke jongere bereiken = onmogelijk’ door Jelte van der Kooi
  • werksessie 5 ‘Onderwijzen, ontspannen, ontmoeten’ door Henk den Ouden
  • werksessie 6 ‘Gewenst gedrag vertonen in een ongewenste situatie’ door Edwin van Vendeloo en Paul Timmers

• 12:30 uur | Lunch en ontmoeting
• 13:30 uur | Werksessies – ronde 2 (zie 11.45 uur)
• 14:15 uur | Reflectie op onderzoek in relatie tot de stelling ‘Stem niet af op individuele onderwijsbehoeften van leerlingen’ door Bert Wienen
• 15:00 uur |  Pauze
• 15:20 uur | Werksessie in vijf groepen – ‘Mag het wat kosten?’ Oplossingsrichtingen in relatie tot de bijdragen van deze dag door collega’s van aangesloten scholen
• 16:00 uur | Plenaire evaluatie
• 16:15 uur | Afsluiting
• 16:30 uur | Ontmoeting en netwerken met een hapje en een drankje
• 17:15 uur |  Diner voor wie zich opgegeven heeft.

 

Info over de hoofdsprekers

Hanneke Schaap-Jonker: o.a. psycholoog, theoloog, rector Kennisinstituut Christelijke GGZ en bijzonder hoogleraar klinische godsdienstpsychologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hanneke houdt zich bezig met wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en training, (behandel)methodiekontwikkeling en zorginnovatie op het terrein van geloof en mentale gezondheid.

Ismail Aghzanay: o.a. onderwijsprofessional, leraar, spreker, coach,  dagvoorzitter en leraar van het jaar 2022. Ismail gebruikt zijn eigen lange schoolloopbaan, die gestempeld werd door de mening dat hij ‘onhandelbaar’ was, om jong en oud te motiveren en inspireren dat er altijd een uitweg is.

 

Bert Wienen: o.a. psycholoog, onderwijswetenschapper, bedrijfskundige en associate lector bij het lectoraat Jeugd van hogeschool Windesheim. Bert doet onderzoek naar de vraag hoe het kan dat er steeds meer kinderen jeugdhulp nodig hebben. Daarvoor onderzoekt hij de ontwikkeling van angst en depressiviteit bij leerlingen in het voortgezet onderwijs en het normaliseren, de-medicaliseren en de ontwikkeling van leefstijlpolitiek.

Info over de werksessiesleiders

Corrie Sieben, Annemarie Brand en Rachel: Corrie en Annemarie geven dagelijks onderwijs op De Combi in Ede (en samenwerkingsproject van Eleos, De Hoop en RefSVO) aan jongeren voor wie het volgen van onderwijs op de school van herkomst niet meer haalbaar is. Psychische problemen, negatieve gedachten of herinneringen aan de schooltijd belemmeren een efficiënte schoolgang. Dit doen ze door te luisteren, door samen het doel van de dag te bepalen (al is dat nog zo klein), door ze te motiveren om toch die ene stap naar succes te maken of die lastige hobbel te nemen. Rachel heeft ervaring in het regulier onderwijs als leerling.

 

 

Jelte van der Kooi: trainer/adviseur, gecertificeerd PCM coach/trainer. Jelte ondersteunt schoolteams, individuele leraren/docenten. Hij maakt daarbij gebruik van het observatie- en gedragsmodel ‘Process Communication Model’. Jelte is een beeldend verteller die jou ondersteunt als professional door gedrag te duiden en interventies aan te reiken. Die interventies zorgen voor meer grip op relaties.

Henk den Ouden: directeur locatie De Burcht (cluster 4 en rebound), Scholengroep Driestar Wartburg. Henk houdt zich dagelijks bezig met onderwijs, twee dagen als docent van de reboundvoorziening en de andere dagen als directeur. Op de school in Rotterdam geeft Henk met zijn team onderwijs aan jongeren die nog niet of even niet in het reguliere onderwijs kunnen functioneren. Deze jongeren worden voorbereid op integratie in het reguliere onderwijs.

Edwin van Vendeloo en Paul Timmers: zijn beide ruim 20 jaar werkzaam in de zorg. Vanuit verschillende disciplines hebben ze ervaringen op mogen doen met uiteenlopende doelgroepen waarbij steeds de complexe hulpvragen voorop stonden. Vanuit het traininings en adviesbureau VANVENDELOO verzorgen zij trainingen en coaching voor teams en professionals en adviseren zij zorgorganisaties en speciaal onderwijsscholen. Het centrale thema hierbij is het versterken van de weerbaarheid en veerkracht.

 

 

 

Info over de werksessies

1. Omgaan met ouders van curling kids – Hanneke Schaap-Jonker

Je herkent het fenomeen ongetwijfeld: Ouders die erop staan dat alle moeilijkheden voor hun kinderen weggenomen worden en de ijsbaan zo glad mogelijk gepoetst wordt. Ongezonde overbezorgdheid heeft de plaats ingenomen van gezonde steun bij moeilijkheden. Met alle ingewikkelde gevolgen van dien, waaronder onrealistische eisen aan en verwachtingen van het onderwijs.

Hoe kun je er als leraar aan bijdragen dat beschermen verandert in ondersteunen? En hoe kom je tot een vruchtbare bondgenootschap? In deze werksessie bekijken we samen de inzichten van Haim Omer over verbindend gezag en denken we over deze vragen na. Eigen casuïstiek is daarbij van harte welkom!

2. It keeps a village to raise a child – Ismail Aghzanay

Impact hebben op het leven van jongeren is geen individuele taak maar een collectieve pedagogische verantwoordelijkheid. Het is van cruciaal belang dit te beseffen. In gezamenlijkheid optrekken zorgt ervoor dat jongeren ontdekken dat zij door een gemeenschap worden gezien, gehoord en gewaardeerd.

In deze werksessie gaan wij in op hoe het samenwerken ertoe bijdraagt dat jij als individu nog meer van waarde kunt zijn en daarmee onze kinderen en/of jongeren nog meer zullen floreren!

3. De wereld op z’n kop – omdenken – Corrie Sieben, Annemarie Brand en Rachel

De klas is vol, het programma ook en een uur is zo om… Actie wekt reactie, dat is hoe we het hebben geleerd. Relatie leidt tot leren, maar hoe doe je dat in korte tijd en wat doe je als ‘zij’ niet willen of als jij je dag niet hebt? Als zij niet kunnen, wat kun jij dan nog? Ons gedrag doet ertoe! Reageer andersom, doe iets anders, laat eens los, kijk en luister, begrijp en pas aan, zoek de overeenkomst en werk samen. In deze werksessie ontdekken we samen hoe dat kan.

4. Élke jongeren bereiken = onmogelijk – Jelte van der Kooi

Je wilt graag een goede relatie met elke jongere in de school en de gids zijn die de jongeren laat ontdekken wat hun potentieel is. Je drijfveer is om samen met je collega’s grip te krijgen op gedrag. Om elke jongere te zien. Het is frustrerend wanneer de relatie met de jongere onder druk, of erger nog, blijvend verstoord raakt vanwege stress en onbegrip. Het gevolg kan zijn dat de jongere onderwijs moet volgen binnen een van de specialistische onderwijsvoorzieningen waardoor deze vollopen. Niets doen is geen optie. Anders doen? Hoe dan? Niet: de jongere heeft een gedragsprobleem. Wel: Wij hebben problemen met het gedrag van de jongere.

Vanuit deze invalshoek kijken we samen cijfermatig en oplossingsgericht, met een vleug humor, verbeeldingskracht en actiebereidheid (vanuit zelfinzicht) waar stress vandaan komt en hoe dat er uit ziet en mag ik jouw gids zijn naar zes verschillende vormen om jongeren te motiveren. We gaan aan de slag om die ene jongere te bereiken. Dat is de start. En het gaat leiden tot: élke jongere bereiken = mogelijk!

5. Onderwijzen, ontspannen, ontmoeten – Henk den Ouden

Onderwijzen: We vergeten door al ons ‘zorgen’ de focus te houden op onze kerntaak: Onderwijs geven. (In de werksessie aan de slag met de goede focus voor jouw school)
Ontspannen: Een ontspannen werkhouding maakt dat je goed kunt focussen, je hebt de rust om de focus te bewaren. (In de werksessie aan de slag met ‘Ontspanning voor je team’)
Ontmoeten: Een dubbele betekenis. We laten ons soms behoorlijk vertellen wat we allemaal moeten en dat geeft druk die niet helpt. (Ont)moeten is dan belangrijk. Het alternatief is gezamenlijkheid van betrokkenen rond leerlingen. Die bereik je door elkaar te ontmoeten. (In de werksessie aan de slag met elkaar ontmoeten, bevragen, gezamenlijkheid)

6. Gewenst gedrag vertonen in een ongewenste situatie – Edwin van Vendeloo en Paul Timmers

De titel van deze werksessie is tevens de definitie van wat wij onder weerbaarheid
verstaan. Het probleemgedrag van kinderen in de klas kent vele gevolgen. We horen vaak uitspraken als ‘we komen niet genoeg aan de leerstof toe’ , ‘andere kinderen worden er bang van’ of ‘ik voel mij er als professional zelf zo onmachtig bij’. De oplossingen worden niet zelden gezocht in extra ondersteuning in de klas, individuele programma’s in een ruimte buiten de klas of het aanscherpen van regels en afspraken. Deze oplossingen hebben vaak maar een kort durend effect waarna het gedrag vaak in een sterkere mate terugkomt. Wil je werken aan een duurzame oplossing dan denken wij aan het werken aan een weerbaar en veerkrachtig systeem waarin jij als professional, het team waarin je functioneert en de organisatie waarin je werkzaam bent iets te doen hebben met elkaar.
In deze werksessie nemen we je graag mee in hoe hier aan te werken.

Vragen of opmerkingen over het Congres? Mail naar Pauline: loket@refsvo.nl